بررسی اثرات تلفیقی قارچ میکوریز آربسکولار (glomus mosseae) و اسید سالیسیلیک بر مقاومت به خشکی دانهال های پسته رقم ابارقی

به منظور بررسی اثرات تلفیقی قارچ میکوریز آربوسکولار (glomus mosseae) و اسید سالیسیلیک بر مقاومت به خشکی دانهال های پسته رقم ابارقی آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه فاکتور میکوریز در دو سطح (با و بدون میکوریز)، اسید سالیسیلیک در سه سطح ( 0، 5/0 و 1 میلی مولار) و تنش خشکی در چهار سطح (دور آبیاری یک روز، سه روز، شش روز و ده روز در میان) و با سه تکرار انجام شد. چهار ماه بعد از کشت و اطمینان از آلودگی ریشه ها به میکوریز، گیاهان طی سه نوبت و هر یک به فاصله 10 روز با اسید سالیسیلیک محلول پاشی شدند و سپس به مدت 60 روز در معرض تنش خشکی قرار گرفتند. براساس نتایج بدست آمده، تنش خشکی باعث کاهش ارتفاع گیاه، تعداد و سطح برگ و وزن خشک برگ شد. دانهال های میکوریزی تعداد و سطح برگ، وزن خشک برگ، ساقه و ریشه بیشتری داشتند. کاربرد اسید سالیسیلیک تعداد و سطح برگ و وزن خشک برگ را کاهش داد. با افزایش تنش خشکی طول سیستم ریشه ای افزایش یافت. در تنش خشکی میزان آب نسبی برگ و کارایی مصرف آب افزایش یافت. کاربرد میکوریز و اسید سالیسیلیک به غلظت یک میلی مولار روابط آبی دانهال ها را بهبود بخشید. تنش خشکی میزان کلروفیل را کاهش ولی میزان کارتنوئیدها را افزایش داد. کاربرد میکوریز و اسید سالیسیلیک یک میلی مولار سبب افزایش میزان کلروفیل و کارتنوئیدها شد. تنش خشکی میزان fv/fm را کاهش داد ولی تیمار میکوریز باعث افزایش میزان fv/fm شد. میزان پرولین، قندهای محلول و ترکیبات فنلی در تنش خشکی افزایش یافت. تیمار میکوریز میزان پرولین و قندهای محلول برگ دانهال های پسته را کاهش داد. محلول پاشی اسید سالیسیلیک به غلظت یک میلی مولار باعث افزایش میزان ترکیبات فنلی شد. بین سطوح تنش خشکی دور آبیاری 6 روز در میان و کاربرد میکوریز میزان پروتئین های محلول را افزایش داد. تنش خشکی باعث کاهش میزان آلودگی ریشه به میکوریز شد ولی اسید سالیسیلیک بر میزان آلودگی اثری نگذاشت. تنش خشکی باعث افزایش میزان پتاسیم، آهن، روی، مس و منگنز اندام هوایی شد ولی میزان پتاسیم و منگنز ریشه و فسفر اندام هوایی و ریشه را کاهش داد. تلقیح دانهال های پسته با میکوریز میزان فسفر، پتاسیم، آهن، روی و مس اندام هوایی را افزایش ولی آهن ریشه و منگنز اندام هوایی و ریشه را کاهش داد. کاربرد اسید سالیسیلیک باعث افزایش پتاسیم اندام هوایی و کاهش پتاسیم، آهن، مس، روی و منگنز ریشه شد. از آنجائی که در این پژوهش تنش خشکی باعث افزایش طول سیستم ریشه ای، میزان آب نسبی برگ، میزان تنظیم کنندهای اسمزی، میزان کارتنوئیدها و پتاسیم شد می توان گفت پسته رقم ابارقی مقاومت خوبی به تنش خشکی دارد. تیمار میکوریز باعث افزایش رشد، روابط آبی گیاه، پارمترهای فتوسنتزی و جذب عناصر غذایی شد و محلول پاشی اسید سالیسیلیک به غلظت یک میلی مولار باعث افزایش میزان رنگیزه های فتوسنتزی و پتاسیم اندام هوایی و بهبود روابط آبی شد بنابراین کاربرد تلفیقی این دو تیمار مقاومت دانهال های پسته را به تنش خشکی افزایش داد.